İrfan sahiplerine göre hayat, insanın kendinden kendine yolcuğudur. Bu yolculuğun, şeriat, tarikat, mârifet, hakikat ve hakikatler üstü hakikat safhaları hakkındaki ledünnî işaret ve hikmetler, Kerbela'da kanla yazılmış aşk destanının içine gizlenmiştir.
"Kerbela nedir? Hüseyn kimdir?" sorularına, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da herkes kendi irfanı nispetinde cevap verecektir. Çünkü insân-ı ekmele göre Kerbela, sadece tarihte yaşanmış bitmiş bir olay değil, kâinatın kıvamını temin eden sırların ve Vücûd dairesinin merkezidir.
Bu çalışmada, Hazret-i Hüseyn'in manevî yolunda yürümüş tarikat şeyhlerinden bazılarının mersiyeleri bir araya getirilerek, Hüseynî olmanın ne demek olduğuna dair perde aralanmaktadır. Böylelikle, meşrepleri farklı olsa da, Ehlibeyt meveddetinin, Muharrem mâteminin, tevellâ-teberrâ duruşunun, kâmil insanların en mühim ortak değerleri olduğuna dikkat çekilmektedir.
"Gam-ı dünyâ bizi bilmez velî Muharrem'de
Şehîd-i Kerbelâiçün bir âh u vâhımız vardır"
[Kalenderî Hayâlî Bey]
