İnsanın, Yaratıcısına kavuşmak amacıyla sayrü sülûke koyulmasının yolu dünyaya sırt çevirmekten, yani nefsi temizleyip arındırmaktan geçer.
Ancak insanın, kendisini yıllarca boş şeylerle oyalayıp duran nefsini temizleyip arındırması hiç de kolay değildir. Bunun için öncelikle şu sorulara cevap vermesi gerekir:
1. İnsanın aslî sureti nedir ve dünyevî hayatta hangi makamda uer almıştır?
2. Kulluk makamında hangi değişimleri geçirmiş ve hangi merhaleleri katetmiştir?
3. Perde altında kalan veya kaybolan yetkinliklerini yeniden kazanabilmek ve aslî vatanına ulaşabilmek için ne yapmalıdır?
Muhammed Şucâî, Makâlât adlı eserinin bu cildinde hem bu soruları cevaplandırmakta, hem de nefsi temizlemenin amelî yöntemlerinden söz etmektedir.
Bu çeşit kafes, benim gibi güzel bir kuşa lâyık değildir. Rıdvan gülşenine gideyim, ben o yeşilliğe lâyıkım.
Niçin geldim, neredeyim? Belli olmadı gitti. Yazık, yazık kendi işimden bile habersizim.
Hâfız-ı Şîrâz
